Wandelend door Arnhem zie je op verschillende plekken herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. De John Frostbrug, het verzetsmonument op het Audrey Hepburnplein, het Airborne-monument, de gedenksteen op de Nijmeegseweg; allemaal monumenten die ons herinneren aan de gebeurtenissen in de Tweede Wereld oorlog, maar specifiek de gebeurtenissen in september 1944.
De Slag om Arnhem maakte deel uit van de Operatie Market Garden. Dat was de codenaam van een groot offensief, met als doel vanuit het al bevrijde België in één keer door te gaan naar Midden-Nederland en vervolgens af te buigen naar Duitsland. De Rijnbrug was één van de bruggen die ingenomen moest worden tijdens Operatie Market Garden. Een brug die diep in vijandelijk gebied lag.
Luchtlandingstroepen
Het plan was dat een groot aantal Britse en Poolse luchtlandingstroepen de Rijnbrug bezet hielden totdat het grondleger aan zou komen. Op 17 september 1944 stegen de eerste vliegtuigen met luchtlandingstroepen op. Ze landden in het gebied ten Westen van Arnhem. Dezelfde tijd landden bij Sons, Veghel, Sint-Oedenrode, Groesbeek en Nijmegen Amerikaanse parachutisten. Deze parachutisten moesten de andere bruggen veroveren en dat lukte na heftige gevechten ook. Er was nog maar één brug die ingenomen moest worden: de brug over de Rijn in Arnhem.
De strijd om de brug
Operatie Market Garden kwam als een complete verrassing voor de Duitse troepen. Toch wisten ze al snel een verdediging op te zetten die steeds sterker werd naar mate de strijd vorderde. De Britten ondervonden de nodige problemen. De landingsvelden waren namelijk vrij ver verwijderd van de Rijnbrug. Slechts 600 Britste parachutisten wisten onder leiding van luitenant-kolonel John Frost de brug bij Arnhem te bereiken. Er volgden hevige gevechten om de brug in Britse handen te houden, maar na vier dagen bleek de tegenstand van het Duitse leger te sterk en moesten de Britten bij de brug zich overgeven.
Vast in Oosterbeek
De rest van de Britse troepen zat ondertussen vast in Oosterbeek. Ze konden hier geen kant op. De troepen bleven volhouden, omdat ze de hoop hadden dat het grondleger hen zou komen ondersteunen. De Britse generaal-majoor Urquhart koos hotel Hartenstein als hoofdkwartier. Ondanks de vele gewonden en doden bleven de Britten daar volhouden. Ze kregen hierbij hulp van Poolse troepen. Die troepen landden bij Driel aan de overkant van de Rijn, maar slechts een klein aantal van hen slaagde erin om de Rijn over te steken.
9 dagen zware gevechten
Na negen dagen zware gevechten was er weinig over om mee te vechten en werd duidelijk dat het grondleger niet meer op tijd zou komen. De overgebleven geallieerde luchtlandingstroepen moesten zich terugtrekken over de Rijn. Het terugtrekken over de Rijn vond plaats in de nacht van 25 op 26 september tijdens Operatie Berlin. Het gebeurde ’s nachts zodat de militairen niet opgemerkt zouden worden. De volgende ochtend ontdekten de Duitse troepen dat Britse en Poolse militairen ontsnapt waren. Niet iedereen wist te ontsnappen. Ongeveer 6.500 Britten, waaronder vrijwel alle gewonden en verzorgers, werden krijgsgevangen gemaakt.
Arnhem, een spookstad
Op 23 september kregen de inwoners van Arnhem en de omliggende dorpen te horen dat ze moesten vertrekken; ze werden geëvacueerd. De inwoners namen mee wat ze mee konden nemen, maar moesten heel veel spullen onbeheerd achterlaten. Arnhem veranderde in een spookstad en werd op grote schaal door Duitse troepen geplunderd. Toen de inwoners van Arnhem in mei 1945 terugkwamen, was er bijna niets meer over van de stad.
Herdenken
De Slag om Arnhem werd al snel na de oorlog herdacht. In 1945 werd er begonnen met de aanleg van de Arnhem Oosterbeek War Cemetery in Oosterbeek waar 1.754 militairen begraven liggen. Sinds 1945 wordt nog ieder jaar in september veel aandacht besteed aan de herdenking van de Slag om Arnhem. Vrijheid is niet vanzelfsprekend en dat mogen we niet vergeten. Hierom wordt in Arnhem nog steeds ieder jaar de Slag om Arnhem herdacht. In de maand september zijn er verschillende lezingen, hertekeningen en vindt ook het grote evenement Bridge To Liberation plaats. Dit jaar nog een keer in een aangepaste vorm, live on screen. Bekijk hier alvast de teaser.
Heb jij tips?
Heb jij leuke tips of opmerkingen over dit bericht? Laat het ons weten.
