Het wapen van Arnhem is een adelaar. Maar een phoenix had ook goed gekund. Na de oorlog is Arnhem bijna letterlijk herrezen uit haar as. Tijdens de Slag om Arnhem werden de inwoners van de stad door de bezetter gedwongen om te evacueren. Toen zij na de bevrijding weer terugkwamen, lag Arnhem volledig in puin. Van de 23.000 woningen in Arnhem, waren er slechts 145 onbeschadigd. Tien procent van alle huizen in de stad was volledig verwoest. Dat niet alleen: de Duitsers hadden de stad op grote schaal geplunderd. Huis voor huis hadden de Duitsers alles wat ze konden gebruiken naar Duitsland vervoerd. Van bankstellen tot bestek.
Handen uit de mouwen!
Een Engelse soldaat omschreef Arnhem na de bevrijding als “een lege, dode huls”. Er was niet eens elektriciteit of stromend water in de stad. Waar moet je in godsnaam beginnen? Nou gewoon. Vooraan. Arnhemmers zijn niet het type dat bij de pakken neer gaat zitten. Hup! De schouders eronder! Onder leiding van de voortvarende burgemeester Chris Matser werd in de zomer van 1945 begonnen met de wederopbouw. Matser was een volksjongen uit Klarendal. Iemand die gewend was om de handen uit de mouwen te steken. De juiste man op de juiste plek. Met hulp van geallieerde bulldozers werd het puin geruimd. Straten werden weer begaanbaar gemaakt. Overal waren Arnhemmers bezig om hun stad weer op te bouwen. Er was een tekort aan alles. Voor de eerste nieuwe huizen die gebouwd werden, werden de stenen gebruikt van verwoeste huizen. Meer dan 75 jaar na het begin van de wederopbouw, staan die huizen nog altijd trots overeind. De wederopbouw ging verder dan alleen het herstellen van de oorlogsschade. Er kwam een nieuw stratenplan voor de binnenstad. Oude wijken werden gesaneerd en de industrie werd verplaatst buiten de stad.
Nieuwe Eusebiustoren
Het vernieuwde Arnhem met zijn ruime centrum en de fraaie buitenwijken was het schoolvoorbeeld van de moderne stedenbouw. Daarin was niet alleen plek voor voldoende woningen, maar ook voor parels van de wederopbouwarchitectuur. Een goed voorbeeld van zo’n parel was de nieuwe Rembrandt-bioscoop op het Velperplein. Vanaf 1955 werd in het Rembrandt Theater de Internationale Filmweek gehouden. Het leverde Arnhem de bijnaam ‘Cannes aan de Rijn’ op. Hét symbool van de wederopbouw in Arnhem is echter de Eusebius. De kerk brandde tijdens de oorlog uit. De toren was ingestort. Meer dan een skelet van wat muren was er na de oorlog niet over van de middeleeuwse kerk. Het schip van de Eusebius werd hersteld. Voor de toren werd een nieuw ontwerp gemaakt. Met de voltooiing van de smalle, hoge en elegante toren werd in 1964 de wederopbouw van Arnhem officieel afgesloten. Arnhem was herrezen.
Voor meer informatie kijk op wederopbouw Arnhem.
Heb jij tips?
Heb jij leuke tips of opmerkingen over dit bericht? Laat het ons weten.
